Ειδήσεις / ΕνημέρωσηΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ
18.04.2013
7η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών
Από την Καίτη Αποστολίδου (Breast Cancer& Patients Rights Advocate)
επιστροφή
Η Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών υποστηρίζει 14 δικαιώματα που αποτελούν την βάση των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων των Ευρωπαίων Πολιτών που θα πρέπει να αναγνωρίζονται και να είναι σεβαστά σε κάθε χώρα.
Η Χάρτα έχει εφαρμογή σε όλους , αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι διαφορές όπως η ηλικία, το φύλο, η θρησκεία, η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, κ.ά. δύνανται να επηρεάσουν τις ατομικές ανάγκες υπηρεσιών υγείας.
Τα 14 δικαιώματα της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων των Ασθενών είναι σε τίτλους τα εξής:
1. Δικαίωμα της πρόληψης
2. Δικαίωμα της πρόσβασης
3. Δικαίωμα της πληροφόρησης
4. Δικαίωμα της συγκατάθεσης
5. Δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής
6. Δικαίωμα της εχεμύθειας και της εμπιστευτικότητας
7. Δικαίωμα του σεβασμού του χρόνου του ασθενή
8. Δικαίωμα της τήρησης προδιαγραφών ποιότητας
9. Δικαίωμα της ασφάλειας
10. Δικαίωμα της καινοτομίας
11. Δικαίωμα της αποφυγής περιττής ταλαιπωρίας, πόνου & διακρίσεων
12. Δικαίωμα της εξατομικευμένης θεραπείας
13. Δικαίωμα έκφρασης παραπόνων
14. Δικαίωμα της αποζημίωσης
Οι Έλληνες θα έπρεπε να είμαστε περήφανοι που η χώρα μας είναι μεταξύ των πρώτων που θεσμοθέτησαν σχετικά επαρκή νομοθεσία για τα δικαιώματα των ασθενών, αρχικά για τους νοσοκομειακούς ασθενείς και στη συνέχεια για όλους. Για να είναι όμως περήφανοι θα πρέπει να γνωρίζουν αυτή τη πρωτιά και τα δικαιώματα που τους παρέχονται. Δυστυχώς, ελάχιστοι συμπολίτες μας γνωρίζουν την ύπαρξη του άρθρου 47 του Ν.2071/92.
Η οικονομική κρίση, οι δραστικές περικοπές στον προϋπολογισμό υγείας, οι μειώσεις προσωπικού στα νοσοκομεία και τη πρωτοβάθμια υγεία, ο ανύπαρκτος προϋπολογισμός του ΕΟΠΠΥ, η έλλειψη και μή τήρηση στοιχειωδών κανόνων ασφάλειας των ασθενών, και άλλες «ασθένειες» του εθνικού συστήματος υγείας δημιουργούν ασφυκτικές πιέσεις στα δικαιώματα των ασθενών.
Αν ως πολίτες δεν τα γνωρίζαμε μέχρι τώρα, θα πρέπει να ασχοληθούμε επειγόντως σοβαρά με το θέμα αυτό, διότι δικαιώματα που δεν γνωρίζουμε, δεν μπορούμε και να τα υπερασπίσουμε, και η κατάργηση ή η καταπάτησή τους γίνεται πολύ ευκολότερη.
Η νομοθεσία για τα δικαιώματα των ασθενών στη χώρα μας είναι σχεδόν άγνωστη στους ασθενείς και τους πολίτες, αλλά δεν θα έπεφτα έξω άν πώ ότι είναι μάλλον άγνωστη και στους επαγγελματίες υγείας (τι διδάσκονται και πώς στη διάρκεια των σπουδών τους;).
Τα δικαιώματα των ασθενών αφορούν τα νομικά δικαιώματα που παρέχονται στους χρήστες των υπηρεσιών υγείας και όχι τις παροχές ασθένειας, ανικανότητας και αναπηρίας που παρέχουν τα ασφαλιστικά ταμεία και η πρόνοια.
Έχω διαπιστώσει ότι υπάρχει μεγάλη σύγχιση γύρω από αυτό το θέμα.
Οι περισσότεροι ασθενείς θεωρούν τις παροχές ασθένειας ως δικαιώματα, ενώ είναι τα ανταποδοτικά οφέλη των ασφαλισμένων, σύμφωνα με τον κανονισμό του ταμείου τους.
Τα 10 δικαιώματα που προβλέπει το άρθρο 47 Ν2071/92 είναι τα εξής και τα αναφέρω σε τίτλους για συντομία
1. Το δικαίωμα της πρόσβασης
2. Το δικαίωμα του σεβασμού της προσωπικότητας του ασθενούς
3. Το δικαίωμα του ασθενούς ή του εκπροσώπου του να συναινέσει ή να απορρίψει οποιαδήποτε ιατρική πράξη
4. Το δικαίωμα να απαιτήσει πληροφόρηση
5. Το δικαίωμα να έχει πλήρη και λεπτομερή ενημέρωση
6. Το δικαίωμα ενήμερης συναίνεσης
7. Το δικαίωμα ανάκλησης της συναίνεσης οποτεδήποτε
8. Το δικαίωμα εμπιστευτικότητας και προστασίας της ιδιωτικής του ζωής
9. Το δικαίωμα σεβασμού των θρησκευτικών και ιδεολογικών του πεποιθήσεων
10. Το δικαίωμα διαμαρτυρίας και ενημέρωσης για το αποτέλεσμα της.
Η απομνημόνευση βέβαια του άρθρου 47 δεν είναι αρκετή, άν δεν γνωρίζουμε καλά και σε βάθος τι σημαίνει κάθε ένα από τα δέκα δικαιώματα, ποιές είναι οι ενδείξεις ότι δεν γίνονται σεβαστά από αυτούς που έχουν υποχρέωση να τα τηρούν, που θα πρέπει να απευθυνθούν οι ασθενείς ή οι εκπρόσωποί τους για να διεκδικήσουν την τήρησή τους, με ποιό τρόπο.
Η σύγκριση των δικαιωμάτων που προβλέπει η Ελληνική νομοθεσία και εκείνων της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων των Ασθενών δείχνει ότι επτά από τα 14 δικαιώματα της Χάρτας δεν προβλέπονται:
1. Δικαίωμα του σεβασμού του χρόνου του ασθενή
2. Δικαίωμα της τήρησης προδιαγραφών ποιότητας
3. Δικαίωμα της ασφάλειας
4. Δικαίωμα της καινοτομίας
5. Δικαίωμα της αποφυγής περιττής ταλαιπωρίας, πόνου & διακρίσεων
6. Δικαίωμα της εξατομικευμένης θεραπείας
7. Δικαίωμα της αποζημίωσης
Φέτος, η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών είναι αφιερωμένη στην τελευταία αρχή που διέπει την Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών, δηλ. «το δικαίωμα συμμετοχής στο σχεδιασμό πολιτικών υγείας». Οι διοργανωτές Active Citizenship Network (ACN) αποφάσισαν η 7η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών να έχει δύο θέματα:
H επιλογή της ημερομηνίας τονίζει τη δέσμευση των ασθενών και των οικογενειών τους στη ενδυνάμωση των ασθενώνκαι των πολιτών για την προάσπιση των δικαιωμάτων τους και την θεσμοθέτηση της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων των Ασθενών.
Πως μπορούμε καθένας και κάθε μια να συμβάλλουμε στην εδραίωση της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων των Ασθενών όταν διαθέτουμε λίγο χρόνο και ακόμη λιγότερα χρήματα. Το πρόβλημα δεν είναι ο χρόνος ή τα χρήματα αλλά το να σκεφτούμε δημιουργικά και να κάνουμε μερικά απλά πράγματα.
Οι οργανώσεις ασθενών μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη γνώση και την εμψύχωση ως εργαλεία για τη συνηγορία και προάσπιση των δικαιωμάτων των ασθενών.
Πώς οι οργανώσεις ασθενών θα προασπίσουν τα δικαιώματα των ασθενών;
Ποιές συνεργασίες και δράσεις μπορούν να αναπτύξουν με άλλες οργανώσεις σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο για τη προάσπιση των δικαιωμάτων των ασθενών;
Μπορούμε να κάνουμε πολλά, ο καθένας μόνος του ή μέσω των οργανώσεων πολιτών ή ασθενών στις οποίες συμμετέχουμε. Απλά, ακόμη και το να μιλήσει κάποιος στον κοινωνικό του περίγυρο για το θέμα και να δώσει ένα αντίτυπο της Χάρτας ή να δώσει την διεύθυνση της ιστοσελίδας της Xάρτας στο διαδίκτυο σε φίλους και γνωστούς, στο γιατρό του, είναι αρκετό.
Mιλήστε σήμερα αλλά και όλο τον μήνα Απρίλιο και γιατί όχι όλο το χρόνο, για την Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών και την ανάγκη να καθιερωθεί σαν επίσημη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Προσθέστε την υπογραφή σας στις χιλιάδες υπογραφές άλλων Ευρωπαίων πολιτών που ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει την καθιέρωση της 18ης Απριλίου ως Ευρωπαϊκής Ημέρας Δικαιωμάτων των Ασθενών (χρειάζονται 1εκατ. υπογραφές).
Η Χάρτα έχει εφαρμογή σε όλους , αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι διαφορές όπως η ηλικία, το φύλο, η θρησκεία, η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, κ.ά. δύνανται να επηρεάσουν τις ατομικές ανάγκες υπηρεσιών υγείας.
Τα 14 δικαιώματα της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων των Ασθενών είναι σε τίτλους τα εξής:
1. Δικαίωμα της πρόληψης
2. Δικαίωμα της πρόσβασης
3. Δικαίωμα της πληροφόρησης
4. Δικαίωμα της συγκατάθεσης
5. Δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής
6. Δικαίωμα της εχεμύθειας και της εμπιστευτικότητας
7. Δικαίωμα του σεβασμού του χρόνου του ασθενή
8. Δικαίωμα της τήρησης προδιαγραφών ποιότητας
9. Δικαίωμα της ασφάλειας
10. Δικαίωμα της καινοτομίας
11. Δικαίωμα της αποφυγής περιττής ταλαιπωρίας, πόνου & διακρίσεων
12. Δικαίωμα της εξατομικευμένης θεραπείας
13. Δικαίωμα έκφρασης παραπόνων
14. Δικαίωμα της αποζημίωσης
Οι Έλληνες θα έπρεπε να είμαστε περήφανοι που η χώρα μας είναι μεταξύ των πρώτων που θεσμοθέτησαν σχετικά επαρκή νομοθεσία για τα δικαιώματα των ασθενών, αρχικά για τους νοσοκομειακούς ασθενείς και στη συνέχεια για όλους. Για να είναι όμως περήφανοι θα πρέπει να γνωρίζουν αυτή τη πρωτιά και τα δικαιώματα που τους παρέχονται. Δυστυχώς, ελάχιστοι συμπολίτες μας γνωρίζουν την ύπαρξη του άρθρου 47 του Ν.2071/92.
Η οικονομική κρίση, οι δραστικές περικοπές στον προϋπολογισμό υγείας, οι μειώσεις προσωπικού στα νοσοκομεία και τη πρωτοβάθμια υγεία, ο ανύπαρκτος προϋπολογισμός του ΕΟΠΠΥ, η έλλειψη και μή τήρηση στοιχειωδών κανόνων ασφάλειας των ασθενών, και άλλες «ασθένειες» του εθνικού συστήματος υγείας δημιουργούν ασφυκτικές πιέσεις στα δικαιώματα των ασθενών.
Αν ως πολίτες δεν τα γνωρίζαμε μέχρι τώρα, θα πρέπει να ασχοληθούμε επειγόντως σοβαρά με το θέμα αυτό, διότι δικαιώματα που δεν γνωρίζουμε, δεν μπορούμε και να τα υπερασπίσουμε, και η κατάργηση ή η καταπάτησή τους γίνεται πολύ ευκολότερη.
Η νομοθεσία για τα δικαιώματα των ασθενών στη χώρα μας είναι σχεδόν άγνωστη στους ασθενείς και τους πολίτες, αλλά δεν θα έπεφτα έξω άν πώ ότι είναι μάλλον άγνωστη και στους επαγγελματίες υγείας (τι διδάσκονται και πώς στη διάρκεια των σπουδών τους;).
Τα δικαιώματα των ασθενών αφορούν τα νομικά δικαιώματα που παρέχονται στους χρήστες των υπηρεσιών υγείας και όχι τις παροχές ασθένειας, ανικανότητας και αναπηρίας που παρέχουν τα ασφαλιστικά ταμεία και η πρόνοια.
Έχω διαπιστώσει ότι υπάρχει μεγάλη σύγχιση γύρω από αυτό το θέμα.
Οι περισσότεροι ασθενείς θεωρούν τις παροχές ασθένειας ως δικαιώματα, ενώ είναι τα ανταποδοτικά οφέλη των ασφαλισμένων, σύμφωνα με τον κανονισμό του ταμείου τους.
Τα 10 δικαιώματα που προβλέπει το άρθρο 47 Ν2071/92 είναι τα εξής και τα αναφέρω σε τίτλους για συντομία
1. Το δικαίωμα της πρόσβασης
2. Το δικαίωμα του σεβασμού της προσωπικότητας του ασθενούς
3. Το δικαίωμα του ασθενούς ή του εκπροσώπου του να συναινέσει ή να απορρίψει οποιαδήποτε ιατρική πράξη
4. Το δικαίωμα να απαιτήσει πληροφόρηση
5. Το δικαίωμα να έχει πλήρη και λεπτομερή ενημέρωση
6. Το δικαίωμα ενήμερης συναίνεσης
7. Το δικαίωμα ανάκλησης της συναίνεσης οποτεδήποτε
8. Το δικαίωμα εμπιστευτικότητας και προστασίας της ιδιωτικής του ζωής
9. Το δικαίωμα σεβασμού των θρησκευτικών και ιδεολογικών του πεποιθήσεων
10. Το δικαίωμα διαμαρτυρίας και ενημέρωσης για το αποτέλεσμα της.
Η απομνημόνευση βέβαια του άρθρου 47 δεν είναι αρκετή, άν δεν γνωρίζουμε καλά και σε βάθος τι σημαίνει κάθε ένα από τα δέκα δικαιώματα, ποιές είναι οι ενδείξεις ότι δεν γίνονται σεβαστά από αυτούς που έχουν υποχρέωση να τα τηρούν, που θα πρέπει να απευθυνθούν οι ασθενείς ή οι εκπρόσωποί τους για να διεκδικήσουν την τήρησή τους, με ποιό τρόπο.
Η σύγκριση των δικαιωμάτων που προβλέπει η Ελληνική νομοθεσία και εκείνων της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων των Ασθενών δείχνει ότι επτά από τα 14 δικαιώματα της Χάρτας δεν προβλέπονται:
1. Δικαίωμα του σεβασμού του χρόνου του ασθενή
2. Δικαίωμα της τήρησης προδιαγραφών ποιότητας
3. Δικαίωμα της ασφάλειας
4. Δικαίωμα της καινοτομίας
5. Δικαίωμα της αποφυγής περιττής ταλαιπωρίας, πόνου & διακρίσεων
6. Δικαίωμα της εξατομικευμένης θεραπείας
7. Δικαίωμα της αποζημίωσης
Φέτος, η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών είναι αφιερωμένη στην τελευταία αρχή που διέπει την Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών, δηλ. «το δικαίωμα συμμετοχής στο σχεδιασμό πολιτικών υγείας». Οι διοργανωτές Active Citizenship Network (ACN) αποφάσισαν η 7η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών να έχει δύο θέματα:
- τα δικαιώματα που παρέχει στους ασθενείς η οδηγία 2011/24/ΕΕ για τα δικαιώματα των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης, δεδομένου ότι στις 25.10.2013 λήγει η προθεσμία ενσωμάτωσής της στις εθνικές νομοθεσίες των χωρών μελών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Οδηγία αναγνωρίζει τα περισσότερα από τα δικαιώματα που περιαμβάνονται στην Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών
- την ευαισθητοποίηση των Ευρωπαίων πολιτών για τα δικαιώματα τους και την εμψύχωσή τους για ενεργή συμμετοχή στη χάραξη των Ευρωπαϊκών πολιτικών σε εφαρμογή του προγράμματος 2013 Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτών.
H επιλογή της ημερομηνίας τονίζει τη δέσμευση των ασθενών και των οικογενειών τους στη ενδυνάμωση των ασθενώνκαι των πολιτών για την προάσπιση των δικαιωμάτων τους και την θεσμοθέτηση της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων των Ασθενών.
Πως μπορούμε καθένας και κάθε μια να συμβάλλουμε στην εδραίωση της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων των Ασθενών όταν διαθέτουμε λίγο χρόνο και ακόμη λιγότερα χρήματα. Το πρόβλημα δεν είναι ο χρόνος ή τα χρήματα αλλά το να σκεφτούμε δημιουργικά και να κάνουμε μερικά απλά πράγματα.
Οι οργανώσεις ασθενών μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη γνώση και την εμψύχωση ως εργαλεία για τη συνηγορία και προάσπιση των δικαιωμάτων των ασθενών.
Πώς οι οργανώσεις ασθενών θα προασπίσουν τα δικαιώματα των ασθενών;
Ποιές συνεργασίες και δράσεις μπορούν να αναπτύξουν με άλλες οργανώσεις σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο για τη προάσπιση των δικαιωμάτων των ασθενών;
Μπορούμε να κάνουμε πολλά, ο καθένας μόνος του ή μέσω των οργανώσεων πολιτών ή ασθενών στις οποίες συμμετέχουμε. Απλά, ακόμη και το να μιλήσει κάποιος στον κοινωνικό του περίγυρο για το θέμα και να δώσει ένα αντίτυπο της Χάρτας ή να δώσει την διεύθυνση της ιστοσελίδας της Xάρτας στο διαδίκτυο σε φίλους και γνωστούς, στο γιατρό του, είναι αρκετό.
Mιλήστε σήμερα αλλά και όλο τον μήνα Απρίλιο και γιατί όχι όλο το χρόνο, για την Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών και την ανάγκη να καθιερωθεί σαν επίσημη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Προσθέστε την υπογραφή σας στις χιλιάδες υπογραφές άλλων Ευρωπαίων πολιτών που ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει την καθιέρωση της 18ης Απριλίου ως Ευρωπαϊκής Ημέρας Δικαιωμάτων των Ασθενών (χρειάζονται 1εκατ. υπογραφές).