Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, ο Σύλλογος Κ.Ε.Φ.Ι. Αθηνών, σε συνεργασία με την Πνευμονολογική Κλινική του Ογκολογικού Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» και με τον οργανισμό «Γυναίκες στην Ογκολογία – W4O» διοργάνωσε την Παρασκευή 29 Μαΐου 2020 διαδικτυακή ημερίδα με θέμα «Δεν καπνίζω… επιλέγω τη ΖΩΗ!!» σχετικά με την Αντικαπνιστική Εκστρατεία και τον Καρκίνο του Πνεύμονα. Η Ημερίδα μεταδόθηκε μέσω της σελίδας του Συλλόγου στο Facebook και επιπλέον από το κανάλι STAR Κεντρικής Ελλάδας την Κυριακή 31 Μαΐου, που ήταν η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος.

Αρχικά η δημοσιογράφος υγείας κ. Νέλλη Καψή παρουσίασε τους ομιλητές. Η κ. Ζωή Γραμματόγλου, Πρόεδρος του Κ.Ε.Φ.Ι., ευχαρίστησε τους επιστήμονες ιατρούς που βρέθηκαν κοντά μας στην αντικαπνιστική εκστρατεία του Συλλόγου Κ.Ε.Φ.Ι. για 16^η συνεχόμενη χρονιά. Παρατήρησε ότι παρά τη μείωση καπνίσματος, λόγω της πρόσφατης εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου, το 28% του ενήλικου πληθυσμού και 17% των ανηλίκων εξακολουθούν να καπνίζουν. Οι ασθένειες εξαιτίας του καπνίσματος προκαλούν τεράστιο κόστος για το δημόσιο σύστημα υγείας.

Στη συνέχεια μίλησε η κ. Βασιλική Πέττα, Πνευμονολόγος, Επιμελήτρια Β' ΕΣΥ Γ.Α.Ο.Ν.Α. "Άγιος Σάββας" και Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία έκανε λόγο για εναλλακτικούς τρόπους καπνίσματος, μεταξύ των οποίων το ηλεκτρονικό τσιγάρο και ο μασώμενος καπνός. Στα προϊόντα αυτά καταφεύγουν πολλοί καπνιστές προκειμένου να κόψουν το τσιγάρο, αλλά συνήθως δεν είναι αποτελεσματικά και επιπλέον είναι βλαβερά για την υγεία. Το ηλεκτρονικό τσιγάρο καθώς και τα μη καιόμενα καπνικά προϊόντα, λόγω της απουσίας καύσης, περιέχουν λιγότερες τοξικές ουσίες από το κλασικό τσιγάρο, όμως υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι και αυτά αυξάνουν τον κίνδυνο για φλεγμονές στις αεροφόρες οδούς και πνευμονία, ενώ αυξάνουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου με τους ίδιους μηχανισμούς όπως και το κανονικό τσιγάρο. Ο ιδανικός τρόπος να κόψει κάποιος το κάπνισμα είναι τα κέντρα διακοπής καπνίσματος, όπου οι δύο στους τρεις καπνιστές καταφέρνουν να απαλλαγούν από την εξάρτηση.

Κατόπιν η κ. Καψή απευθύνθηκε στην κ. Αθηνά Χριστοπούλου, Ογκολόγο, υπεύθυνη Παθολογικής Ογκολογίας της Ογκολογικής Μονάδας του Γενικού Νοσοκομείου Πατρών «Άγιος Ανδρέας», σχετικά με το ρόλο της ανοσοθεραπείας και των στοχευμένων θεραπειών για τον καρκίνο του πνεύμονα. Η κ. Χριστοπούλου ανέφερε ότι τα βασικά όπλα για τον καρκίνο του πνεύμονα κατά τον 20ό αιώνα ήταν το χειρουργείο, η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία. Η ανοσοθεραπεία και οι στοχευμένες θεραπείες προστέθηκαν στα όπλα μας τον 21^ο αιώνα. Στην ανοσοθεραπεία χρησιμοποιούνται τα Τ-λεμφοκύτταρα που έχουμε για την άμυνα εναντίον κάθε αντιγόνου ξένου προς τον οργανισμό, στα οποία όμως υπάρχει ένας μηχανισμός περιορισμού για να μην οδηγούμαστε σε θάνατο των κυττάρων. Η ανοσοθεραπεία σταματά αυτόν τον μηχανισμό περιορισμού, ώστε τα Τ-λεμφοκύτταρα να είναι σε θέση να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα. Σε προχωρημένους ασθενείς η ανοσοθεραπεία υπερείχε σημαντικά στον περιορισμό της νόσου και μάλιστα λειτούργησε σε βάθος χρόνου. Η ανοσοθεραπεία έχει τεράστια οφέλη αναφορικά με την ανταπόκριση και την επιβίωση. Ωστόσο, δεν καλύπτει όλους τους ασθενείς, αλλά ανταποκρίνονται σε αυτήν περίπου οι μισοί. Για να διαπιστωθεί αν θα ανταποκριθεί ένας οργανισμός στην ανοσοθεραπεία χρησιμοποιούνται τα τεστ βιοδεικτών. Από αυτά τα τεστ προκύπτει και ο καλύτερος συνδυασμός των θεραπειών εξατομικευμένα για τον κάθε ασθενή, λ.χ. ανοσοθεραπεία και χημειοθεραπεία.

Ο κ. Εμμανουήλ Μάνος, Πνευμονολόγος, Επιμελητής Α΄, υπεύθυνος λειτουργίας του Βρογχολογικού Εργαστηρίου και Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος του Γενικού Νοσοκομείου Λαμίας αναφέρθηκε στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος. Ο κ. Μάνος ξεκίνησε λέγοντας ότι με αφορμή τον κορωνοϊό συνειδητοποιήσαμε την αξία της ειδικότητας των πνευμονολόγων και τις βλαβερές επιπτώσεις του καπνίσματος, καθώς το κάπνισμα σκοτώνει περίπου 13.700 ανθρώπους κάθε μέρα!!! Είναι τεράστιο λοιπόν, το τίμημα του καπνίσματος σε ανθρώπινες ζωές. Επιπλέον είναι έξι φορές λιγότερο δαπανηρό για την πολιτεία να ενισχύσει τη δράση των ιατρείων διακοπής καπνίσματος για να προλάβει ασθένειες και θανάτους των καπνιστών, από το να δαπανήσει αντίστοιχα χρήματα για την θεραπεία των ασθενειών που συνδέονται με το κάπνισμα. Στα ιατρεία διακοπής καπνίσματος υπάρχουν προτάσεις και για όσους δεν ενδιαφέρονται να κόψουν το κάπνισμα, ώστε να πειστούν με μια παρέμβαση 2-3 λεπτών, και για όσους θέλουν να το κόψουν, με συγκεκριμένες τεχνικές, φαρμακευτική αγωγή, επιβράβευση, επαναληπτικές επισκέψεις και εξέταση ενδεχομένου υποτροπής, χωρίς ποτέ να επικρίνεται ο ασθενής. Σχεδόν το 65-70% των ασθενών μετά την αγωγή στο ιατρείο διακοπής καπνίσματος κόβει το τσιγάρο και περίπου το 40% δεν έχει ξαναρχίσει το κάπνισμα ένα χρόνο μετά τη θεραπεία.

Στη συνέχεια ο κ. Αθανάσιος Ζέτος, Πνευμονολόγος, Επιμελητής Α' του Πνευμονολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας», αναφέρθηκε στις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος και τον καρκίνο του πνεύμονα. Ο κ. Ζέτος παρατήρησε ότι υπάρχει άρρηκτη σχέση μεταξύ του καπνού του τσιγάρου και του καρκίνου του πνεύμονα. Το κάπνισμα δημιουργεί γενετικές αλλαγές στον πνεύμονα που οδηγούν στην καρκινογένεση. Η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο είναι ο καρκίνος του πνεύμονα. Το 2020 στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι θα έχουμε 7.500 θανάτους από καρκίνο του πνεύμονα. Το κάπνισμα έχει ως όργανο-στόχο τον πνεύμονα αλλά ευθύνεται και για πολλά άλλα είδη καρκίνου, λ.χ. του στοματοφάρυγγα, αλλά και για είδη φαινομενικά άσχετα με το κάπνισμα, όπως με τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Αυτοί οι καρκίνοι σε πολλές περιπτώσεις θα είχαν αποφευχθεί τελείως αν δεν υπήρχε έναρξη του καπνίσματος. Το παθητικό κάπνισμα εκθέτει τον οργανισμό σχεδόν στις ίδιες τοξικές ουσίες με εκείνες που λαμβάνει ο ενεργός καπνιστής. Η διακοπή του καπνίσματος συνδέεται με μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Σύμφωνα με επιδημιολογικές έρευνες μετά από μια δεκαετία από τη διακοπή υπολογίζεται ότι ο κίνδυνος για καρκίνο του πνεύμονα πέφτει περίπου κατά 50%.

Τέλος, ο κ. Γεώργιος Πισσάκας, Ακτινοθεραπευτής - Ογκολόγος του Νοσοκομείου Αλεξάνδρα και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, ασχολήθηκε με το ρόλο της ακτινοθεραπείας στον καρκίνο του πνεύμονα. Ο κ. Πισσάκας τόνισε ότι στα αρχικά στάδια του καρκίνου του πνεύμονα αρκεί μόνο το χειρουργείο, που είναι και η πιο ριζική λύση. Οι ασθενείς που δεν μπορούν να θεραπευτούν με χειρουργείο, σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να ωφεληθούν από την στερεοτακτική ακτινοχειρουργική που λειτουργεί στοχευμένα στον όγκο. Σε πιο προχωρημένα στάδια, όταν η νόσος προχωρήσει και στους αδένες, μπορεί να εφαρμοστεί συνδυαστικά χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Επίσης, σε μεταστατικά στάδια η ακτινοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί και ανακουφιστικά, ενώ έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και πάρα πολύ μικρή τοξικότητα εφόσον λειτουργεί τόσο στοχευμένα. Το κάπνισμα δυσκολεύει τη δράση της ακτινοθεραπείας γιατί στερεί από τον ασθενή το πολύτιμο οξυγόνο, για αυτό ο ασθενής που υποβάλλεται σε ακτινοθεραπεία πρέπει να μην καπνίσει τουλάχιστον 2 ώρες πριν και 2 ώρες μετά από την ακτινοβολία. Επίσης, ο κ. Πισσάκας τόνισε ότι κάποιος που θέλει να κόψει το κάπνισμα πρέπει να το αποφασίσει σοβαρά, γιατί σε περίπτωση που σταματά και ξαναρχίζει το κάπνισμα ενόσω ο οργανισμός προσπαθεί να επουλώσει το επιθήλιο, οι βλάβες ενδέχεται να είναι μεγαλύτερες.

Τέλος, οι ομιλητές απάντησαν σε ερωτήσεις που είχαν υποβληθεί από το κοινό. Αίσθηση προκάλεσε η απάντηση του κ. Μάνου στο πλαίσιο της ανάγκης ενημέρωσης των καπνιστών για τον υγιεινό τρόπο ζωής που δεν περιλαμβάνει ούτε ενεργητικό ούτε παθητικό κάπνισμα, ότι υπάρχει και τριτογενές κάπνισμα, όταν π.χ βγαίνει ο γονιός να καπνίσει στο μπαλκόνι και τα παραπροϊόντα της καύσης του τσιγάρου πέφτουν πάνω στα ρούχα του και στη συνέχεια μπαίνει στο σπίτι και αγκαλιάζει το παιδί του μεταφέροντάς του τα καρκινογόνα αυτά παραπροϊόντα του καπνού. Επίσης ο κ. Ζέτος υπογράμμισε ότι τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα είναι παρόμοια με τη συμπτωματολογία που εμφανίζει ένας χρόνιος καπνιστής, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να καταφεύγουν στον γιατρό και να γίνεται η διάγνωση όταν έχουν φτάσει πια σε προχωρημένο στάδιο.

Η διαδικτυακή ημερίδα του Κ.Ε.Φ.Ι. πραγματοποιήθηκε με την ευγενική υποστήριξη των εταιρειών MSD Greece, Roche, Bristol Myers-Squibb, Pfizer και AstraZeneca.

Χορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης ήταν το κανάλι STAR Κεντρικής Ελλάδας.

Το βίντεο της ομιλίας είναι διαθέσιμο εδώ.