«Όταν έμαθα ότι είχα καρκίνο ένιωσα ότι με χτύπησαν με δύναμη πίσω από τα γόνατα με ένα μπαστούνι του γκολφ. Έπεσα με τα γόνατα στο χώμα και ένιωθα μουδιασμένη και αδύναμη, ίσως χωρίς απόφαση να σηκωθώ. Τέλος, είπα: Ή σηκώνεσαι και περπατάς ή θα μείνεις εκεί. Και σηκώθηκα! Μόνη μου».
Μία από τις συγκλονιστικές μαρτυρίες που ακούστηκαν προχθές το βράδυ στην εκδήλωση με θέμα την υποστηρικτική αγωγή ασθενών με καρκίνο, που πραγματοποίησαν στο Μέγαρο Μουσικής η Ελληνική Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Ογκολογίας και οι εθελοντικές οργανώσεις κατά του καρκίνου.
Τι υποδοχές έχει η χώρα μας γι' αυτήν τη «σχεδόν πάντοτε πολυφασική περιπέτεια»; Ατροφικές κοινωνικές υπηρεσίες, απελπιστική έλλειψη υπηρετούντων κοινωνικών λειτουργών, εμβαλωματική κάλυψη με εκπαιδευόμενους και εθελοντές, κλινικές χρονίων νοσημάτων όπου μόνο ντροπή μπορεί να νιώθει κανείς, θάλαμοι νοσηλείας όπου αντιστοιχούν σε κάθε ασθενή 3 τετραγωνικά μέτρα και ένα δέκατο του σετ τουαλέτας, ενημέρωση συγγενών που γίνεται στον διάδρομο, νοσηλευτές και γιατροί που μοιράζονται τους ίδιους χώρους στις νοσηλευτικές μονάδες, ο εφημερεύων μπορεί να κοιμάται σε ράντζο μέσα στο γραφείο.
Μπορεί, όπως τονίστηκε από γιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και εθελοντές που κατέθεσαν τις συγκλονιστικές τους μαρτυρίες, «στα αντικαρκινικά να πεθαίνει η αξιοπρέπεια», όμως με εκδηλώσεις όπως η προχθεσινή -στο πλαίσιο της παρουσίασης του βιβλίου του ιατρού Γεράσιμου Ρηγάτου με τίτλο «Ο πόνος στον πολιτισμό και στην ιστορία της Ιατρικής», ξαναγεννιούνται η ελπίδα και η αισιοδοξία για ζωή.
* «Αμέτρητοι ασθενείς, αμέτρητη ποικιλία νόσων, αμέτρητες εκδοχές ζωών κοινωνικών και προσωπικών συνδυασμών, σενάρια αμέτρητα», τόνισε για τις εκδοχές του καρκίνου ο Αλέξανδρος Αρδαβάνης, παθολόγος - ογκολόγος, αναπληρωτής διευθυντής Α' Παθολογικής Κλινικής στον «ʼγιο Σάββα», γ.γ. της Εταιρείας Ογκολόγων - Παθολόγων Ελλάδος. «Όποιος πιστεύει πως μπαίνει στον χείμαρρο για να κάνει όχι ράφτινγκ αλλά βαρκαρόλα, μάλλον δεν ξέρει από extreme sports... Λύση είναι μια πολυεπίπεδη διάρθρωση φορέων υγείας, επαρκή νοσοκομεία, επάρκεια και συντήρηση χώρων, εκπαίδευση και υποστήριξη του προσωπικού, ανάπτυξη ψυχοϋποστηρικτικών μονάδων (για ασθενείς και προσωπικό), ανάπτυξη της ψυχοογκολογίας, των κοινωνικών υπηρεσιών στα νοσοκομεία, υπηρεσίες κατ' οίκον νοσηλείας, ξενώνες (φιλοξενία ασθενών και συγγενών τους, ασθενών τελικού σταδίου, απόρων, μεταναστών κ.λπ.)».
* Η Κυριακή Μυστακίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπεύθυνη Μονάδας Ανακουφιστικής και Παρηγορητικής Αγωγής, υπογράμμισε ότι η πλειονότητα των Ελλήνων δεν έχουν πρόσβαση στην ανακουφιστική φροντίδα, με αποτέλεσμα να υποφέρουν από συμπτώματα που θα μπορούσαν να προληφθούν.
«Η ανακουφιστική φροντίδα θα πρέπει να περικλείεται στον προϋπολογισμό του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Χρειάζεται να επεκταθούν και να αναπτυχθούν τα μαθήματα ενημέρωσης γύρω από την ανακουφιστική φροντίδα σε ευρύτερες ομάδες ασθενειών και ιδιαίτερα σε εκείνες που σχετίζονται με το AIDS, και με άλλες χρόνιες προχωρημένες ασθένειες εκτός από τον καρκίνο. Είναι ανάγκη να ενσωματωθεί η ανακουφιστική φροντίδα σε όλα τα προγράμματα εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας, τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο.
* Στην υπηρεσία της Κατ' Οίκον Νοσηλείας του νοσοκομείου «Μεταξά», η οποία κλείνει φέτος 30 χρόνια ζωής, αναφέρθηκε η νοσηλεύτρια και προϊσταμένη Θεοδώρα Γαβαλά. «Κίνητρό της ήταν η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των καρκινοπαθών. Μέχρι σήμερα έχουν εξυπηρετηθεί από την υπηρεσία μας 6.900 καρκινοπαθείς. Στόχος της, η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ογκολογικών ασθενών με παροχή νοσηλείας στο αρεστό οικείο περιβάλλον τους, ο περιορισμός και η μείωση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, η αποσυμφόρηση νοσοκομειακών κλινών, η ελαχιστοποίηση του οικονομικού κόστους».
* «Θέλουμε τον άρρωστο σε ετοιμότητα για να μπορεί να αντιμετωπίσει τον ανατρεπτικό χαρακτήρα της ασθένειας και να μπορεί να προσαρμόζεται κάθε στιγμή στα νέα δεδομένα», υπογράμμισε η Μαρία Ευφραιμίδου, συστημική ψυχολόγος.
«Ο ψυχολόγος-θεραπευτής ή η ομάδα (βασικό χαρακτηριστικό της συστημικής θεραπείας) δουλεύουν τους ρόλους, τα όρια, τις σχέσεις για να μπορέσει να ανοίξει η επικοινωνία στην οικογένεια. Να ονομάζεται ο καρκίνος και τα προβλήματα χωρίς υπονοούμενα».
* Στον αγώνα που κάνει εδώ και χρόνια ο Σύλλογος Καρκινοπαθών «ΚΕΦΙ» Αθηνών (το Δ.Σ. του αποτελείται αποκλειστικά από ασθενείς με καρκίνο, ώστε οι δράσεις να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ασθενών) αναφέρθηκε η πρόεδρός του Ζωή Γραμματόγλου:
«Ο χρόνος που αφιερώνεται από τους ογκολόγους στους ασθενείς, η συναισθηματική ψυχρότητα κάποιων ιατρών, κάποιες φορές οι ασθενείς αναφέρουν τον δισταγμό τους να ζητήσουν εκτενέστερη ενημέρωση και έτσι νιώθουν ότι χάνουν τον έλεγχο της υγείας τους και βιώνουν έντονο άγχος. Μεμονωμένοι ψυχίατροι, μεμονωμένοι ψυχολόγοι, κενές θέσεις, κακές συνθήκες εργασίας είναι η συνήθης πρακτική».
* Ο Χρήστος Βλάχος, πρόεδρος του συλλόγου «Πίστη», μίλησε για την ανάγκη δωρεάς μυελού των οστών: «Σήμερα, οι καταγεγραμμένοι Έλληνες εθελοντές αντιστοιχούν στους 21.771 δότες, δηλαδή μόλις το 0,2% του ελληνικού πληθυσμού. Ο αριθμός αυτός είναι εξαιρετικά μικρός, αν δει κανείς ότι χώρες που ξεκίνησαν την προσπάθεια μετά την Ελλάδα, και έχουν αντίστοιχο πληθυσμό με αυτήν, έχουν περισσότερους από 50.000 εθελοντές».
* Δημήτρης Λιούσας, πρόεδρος του Συλλόγου Κεντρικής Ελλάδος Γονέων και Φίλων Παιδιών με Νεοπλασματικές Παθήσεις, τόνισε πως «μοιρασμένος πόνος είναι μισός πόνος και μοιρασμένη χαρά είναι διπλή χαρά» και ζήτησε την άριστη ιατρική και ψυχική φροντίδα των παιδιών και εφήβων που πάσχουν από κακοήθη νοσήματα.*