Ο καρκίνος είναι μια γενετική νόσος, με την έννοια ότι προκαλείται από αλλαγές (μεταλλάξεις) στην αλληλουχία του DNA. Οι αλλαγές αυτές πραγματοποιούνται είτε στα γαμετικά κύτταρα και δύναται να κληρονομηθούν (κληρονομικός καρκίνος), είτε συμβαίνουν τυχαία στη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου και είναι επίκτητες (σποραδικός καρκίνος). Η πλειονότητα (~70%-90%) των κακοηθειών είναι σποραδικοί, ενώ οι κληρονομικοί όγκοι αποτελούν το 5%-25% του συνόλου των κακοηθειών, ανάλογα με το όργανο.

Συνηθέστερα, οι κληρονομικοί όγκοι σχετίζονται με νεαρή ηλικία εμφάνισης (<50 έτη), χαρακτηρίζονται από συγκεκριμένη ιστοπαθολογία, ενώ καταγράφονται πολλαπλά περιστατικά συναφούς κακοήθειας μεταξύ των μελών μιας οικογένειας.

Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι το είδος κακοήθειας στο οποίο εμφανίζεται το μεγαλύτερο ποσοστό κληρονομικού υποβάθρου, με περίπου το 20% των περιστατικών να έχει κληρονομική βάση. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ταυτοποιούνται παθογόνοι μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 & BRCA2, ενώ μεταλλάξεις σε τουλάχιστον ακόμα 15 γονίδια προσδίδουν αυξημένο κίνδυνο κακοήθειας των ωοθηκών.

Οι γυναίκες που φέρουν μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 & BRCA2 έχουν αυξημένο δια βίου κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των ωοθηκών, ο οποίος είναι 40% & 20%, αντίστοιχα, ενώ ο αντίστοιχος κίνδυνος στο γενικό πληθυσμό, υπολογίζεται στο 1.4%. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα άτομα που φέρουν τις μεταλλάξεις αυτές παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης και διαφόρων άλλων κακοηθειών, όπως ο καρκίνος του μαστού και του παγκρέατος στις γυναίκες και τους άνδρες, αλλά και ο καρκίνος προστάτη στους άνδρες.

Σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες NCCN (National Comprehensive Cancer Network), όλες οι γυναίκες που διαγιγνώσκονται με καρκίνωμα των ωοθηκών ή των σαλπίγγων (πλην ενός ιστολογικού τύπου), ανεξαρτήτων ηλικίας διάγνωσης και οικογενειακού ιστορικού, πρέπει να παραπέμπονται για γονιδιακό έλεγχο.

Ο έλεγχος για την παρουσία μεταλλάξεων που σχετίζονται με τον κληρονομικό καρκίνο, πραγματοποιείται με εξαγωγή DNA από ολικό αίμα ή σίελο, ενώ επί ανίχνευσης παθογόνου μετάλλαξης, οι συγγενείς του εξεταζόμενου ατόμου μπορούν να ελεγχθούν στοχευμένα για τη μετάλλαξη. Η πιθανότητα μεταβίβασης της μετάλλαξης αυτής προς τους απογόνους είναι 50%, ανεξάρτητα από το φύλο του ατόμου. Με τον τρόπο αυτό, υγιή άτομα μπορούν να επωφεληθούν από πρωτόκολλα αυξημένης παρακολούθησης, τα οποία βοηθούν στην έγκαιρη διάγνωση, αλλά και τη χρήση παρεμβατικών μεθόδων, οι οποίες στοχεύουν στην εκμηδένιση του κινδύνου ανάπτυξης κακοήθειας.

Δεδομένου του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζουν τα γονίδια BRCA1 και BRCA2 στο κύτταρο, ακόμα και οι επίκτητες (σωματικές) μεταλλάξεις στα γονίδια αυτά προσδίδουν μια ιδιαίτερη υπογραφή στα καρκινικά κύτταρα που τις φέρουν. Η υπογραφή αυτή, η οποία προέρχεται από την απώλεια λειτουργίας του μονοπατιού επιδιόρθωσης του DNA μέσω ομόλογου ανασυνδυασμού, επιδεικνύουν ιδιαίτερη ευαισθησία σε μια σειρά φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς της πολυμεράσης της πολυαδενοφωσφορικής ριβόζης (polyADP-ribose polymerase, PARP). Στην παρούσα φάση είναι σε εξέλιξη σειρά κλινικών δοκιμών, ενώ τρείς αναστολείς PARP έχουν πάρει ήδη έγκριση για χορήγηση σε ασθενείς με μεταλλάξεις, γαμετικές ή σωματικές, των γονιδίων BRCA1 & BRCA2.

Προκειμένου να ταυτοποιηθούν οι ασθενείς εκείνοι που δυνητικά θα επωφεληθούν από τη χρήση των εν λόγω φαρμάκων, εξάγεται DNA από τον μονιμοποιημένος όγκο σε παραφίνη και ακολουθεί ο έλεγχος για σωματικές μεταλλάξεις των γονιδίων BRCA1 & BRCA2.  Υπολογίζεται ότι το ~30% των γυναικών που θα διαγνωστούν με καρκίνο ωοθηκών θα φέρουν γαμετικές ή σωματικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 & BRCA2, και επομένως δύναται να επωφεληθούν από την χορήγηση των PARP αναστολέων, ενώ το ποσοστό αυτό είναι πιθανά μεγαλύτερο, μιας και διαφαίνεται ότι και μια σειρά από άλλα γενετικά φαινόμενα οδηγούν στην ίδια γονιδιακή υπογραφή.

Συνολικά, η ταυτοποίηση των μεταλλάξεων τόσο στα γονίδια BRCA1 & BRCA2, καθώς και σε άλλα γονίδια έχει προγνωστική, διαγνωστική αλλά και θεραπευτική αξία, τόσο για τα άτομα που έχουν διαγνωσθεί με κακοήθεια, όσο και για τους άμεσους συγγενείς τους.